Theo quy định tại Nghị định 119/2024/NĐ-CP, tất cả chủ phương tiện ô tô sẽ phải chuyển đổi từ tài khoản thu phí hiện tại sang tài khoản giao thông và kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trước ngày 1/10/2025. Tuy nhiên, tới nay, nhiều người vẫn lúng túng vì thiếu hướng dẫn cụ thể.

Chủ xe bắt buộc chuyển sang tài khoản giao thông

Điều 31 Nghị định 119/2024/NĐ-CP của Chính phủ nêu rõ: chủ phương tiện có trách nhiệm phối hợp với nhà cung cấp dịch vụ thu phí để chuyển đổi tài khoản thu phí đang dùng (theo Quyết định 19/2020 của Thủ tướng Chính phủ) sang tài khoản giao thông và kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trước 1/10/2025.Tài khoản giao thông về bản chất là một hình thức ví điện tử hoặc liên kết trực tiếp với tài khoản ngân hàng đã định danh. Mục tiêu là tách bạch giữa quản lý nhà nước về thu phí và quản lý phương tiện thanh toán, tạo sự minh bạch và linh hoạt hơn trong sử dụng.Dù mốc thời gian đang đến gần, nhiều chủ xe vẫn chưa rõ thủ tục chuyển đổi ra sao. Hiện trên website và ứng dụng của hai nhà cung cấp lớn như VETC và ePass vẫn chưa có hướng dẫn chi tiết, khiến không ít người phải tự tìm hiểu hoặc hỏi trên các diễn đàn về ô tô, giao thông.

Cách chuyển sang tài khoản giao thông

Về bản chất, tài khoản giao thông hoạt động tương tự một ví điện tử, hoặc được liên kết trực tiếp với tài khoản ngân hàng đã định danh của chủ xe. Tuy nhiên, cách thể hiện thông tin trên ứng dụng hiện nay khiến không ít người nhầm lẫn.Hiện tại, Việt Nam có hai nhà cung cấp chính dịch vụ thu phí không dừng: VETC và ePass (Viettel). Quy trình chuyển đổi ở mỗi bên có một số khác biệt.Với VETC, người dùng cần tải hoặc cập nhật ứng dụng VETC, sau đó nâng cấp lên ví VETC. Trong ứng dụng hiện tồn tại hai loại tài khoản: "ví VETC" và "tài khoản giao thông", song thực tế "tài khoản giao thông" ở đây lại chính là tài khoản thu phí cũ. Việc nâng cấp lên ví VETC được thực hiện bằng cách liên kết với tài khoản ngân hàng đã định danh, đồng thời thực hiện các bước định danh theo hướng dẫn.

Với ePass, chủ xe tải ứng dụng ePass và lựa chọn liên kết tài khoản giao thông với Viettel Money hoặc thẻ Visa (cùng tên chủ tài khoản ePass). Lưu ý, nếu dùng thẻ Visa, mỗi lần thanh toán sẽ phát sinh phụ phí 1 - 2% tùy ngân hàng.Như vậy, thay vì nạp tiền trực tiếp từ tài khoản ngân hàng vào tài khoản thu phí như trước đây, sau khi chuyển đổi, mỗi lần qua trạm BOT hệ thống sẽ trừ tiền trực tiếp từ ví điện tử (Viettel Money, ví VETC) hoặc tài khoản/thẻ ngân hàng đã liên kết.Nếu tài khoản thu phí vẫn còn tiền, hệ thống sẽ tự động trừ số dư này trước khi trừ từ tài khoản giao thông.Riêng với VETC, nếu số dư còn dưới 50.000 đồng, người dùng có thể chuyển sang tài khoản giao thông mới.

Khác biệt giữa tài khoản thu phí và tài khoản giao thông

Nhiều chủ xe gần đây đặt câu hỏi: khi tài khoản thu phí hiện tại vẫn có thể thanh toán không dùng tiền mặt bình thường tại các trạm BOT, vì sao vẫn cần phải chuyển đổi sang tài khoản giao thông?Theo đại diện Cục Đường bộ, tài khoản thu phí hiện nay chỉ lưu thông tin phương tiện, chủ phương tiện và số tiền nạp để trả phí qua trạm. Khoản tiền này chỉ dùng được cho phí đường bộ, không sinh lãi và không phục vụ các giao dịch khác. Ngoài ra, việc kết nối giữa tài khoản thu phí và phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt còn nhiều hạn chế.Điều này gây khó khăn cho các doanh nghiệp vận tải lớn, vì họ phải nạp một lượng tiền lớn vào tài khoản thu phí, trong khi Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) không có chuyên môn quản lý dòng tiền.

Đây là lý do khi xây dựng Nghị định 119, Bộ Xây dựng đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để đưa ra phương án tách bạch. Theo đó, Bộ Xây dựng quản lý tài khoản giao thông phục vụ thu phí điện tử không dừng, còn Ngân hàng Nhà nước quản lý phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt, đảm bảo an toàn pháp lý và tài chính.Việc chuyển sang tài khoản giao thông thực chất là nâng cấp lên ví điện tử hoặc liên kết trực tiếp với tài khoản ngân hàng. Tiền trong ví hoặc tài khoản này sẽ được tính lãi theo quy định của ngân hàng.Không chỉ dừng lại ở việc thanh toán phí BOT, trong tương lai, tài khoản giao thông còn có thể dùng để chi trả cho nhiều dịch vụ khác như trả phí đỗ xe, trả phí đăng kiểm, thanh toán mua xăng dầu, trả phí sạc xe điện,...