Không ít người tin rằng xe điện có thể an toàn khi lội nước nhờ thiết kế đặc biệt. Tuy nhiên, các nhà sản xuất và chuyên gia chỉ ra rằng, xe điện vẫn có giới hạn và không thể coi là "miễn nhiễm" với ngập úng. Trong vài năm trở lại đây, ô tô điện (EV) ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Cùng với đó, nhiều quảng cáo hoa mỹ về khả năng "lội nước băng băng" của xe điện khiến không ít người dùng trở nên quá tự tin. Họ tin rằng xe điện có thể vượt qua vùng ngập an toàn hơn so với xe xăng hay xe dầu truyền thống.Tuy nhiên, trong bối cảnh ngập úng tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM ngày càng diễn ra thường xuyên và phức tạp, khả năng lội nước thực sự của xe điện trở thành câu hỏi lớn mà người tiêu dùng cần có câu trả lời rõ ràng.

Cấu tạo xe điện và khả năng chống nước

Khác biệt lớn nhất giữa xe điện và xe động cơ đốt trong nằm ở hệ truyền động. Xe điện sử dụng pin điện áp cao (thường từ 300 - 800V), động cơ điện và nhiều thiết bị điều khiển điện tử thay cho động cơ xăng hay dầu.Chính điều này khiến nhiều người lo ngại rằng, khi đi vào vùng ngập, nước có thể gây chập mạch, thậm chí gây điện giật.

Theo các chuyên gia, hầu hết pin và bộ phận điện áp cao của xe điện hiện đại đều được bảo vệ theo tiêu chuẩn chống nước IP67 hoặc cao hơn. Điều này đồng nghĩa với việc chúng có thể chịu được thử nghiệm ngâm nước ở độ sâu 1 mét trong vòng 30 phút mà không hư hỏng. Các cụm pin cũng thường được bọc trong vỏ kim loại kín, có gioăng chống nước và trải qua nhiều bài kiểm tra khắt khe trước khi xuất xưởng.Trên thực tế, nhiều mẫu xe điện có khả năng lội nước tương đương, thậm chí nhỉnh hơn xe xăng cùng phân khúc. Lý do là xe điện có gầm phẳng, không cần ống hút gió hay ống xả. Trong khi đó, xe xăng có nguy cơ thủy kích nếu nước lọt vào buồng đốt, gây hư hỏng nặng động cơ.

Thông tin từ một số hãng xe về khả năng chống nước

Các hãng xe điện lớn đều có công bố chính thức liên quan đến khả năng lội nước của sản phẩm. Dù vậy, cần lưu ý rằng những con số này được ghi nhận khi xe ở tình trạng mới xuất xưởng, không có hỏng hóc hay hao mòn nào.Tesla từng thử nghiệm Model X và Model S đi qua vùng ngập khoảng 0,5 m. Thậm chí, Elon Musk có lần tuyên bố xe Tesla "có thể chạy như thuyền trong một thời gian ngắn". Tuy nhiên, hãng hoàn toàn không khuyến nghị khách hàng sử dụng theo cách này.Các hãng Trung Quốc như BYD, Nio, Xpeng giới thiệu nhiều mẫu SUV điện có khả năng lội nước an toàn trong mức 500 - 600 mm.

VinFast công bố pin của các mẫu VF 8, VF 9 đạt chuẩn IP67, xe có thể đi qua vùng ngập sâu khoảng 30 - 40 cm.Điểm chung là tất cả các hãng đều cảnh báo người dùng không nên cố tình thử thách giới hạn của xe. Điều này tương tự như việc iPhone từ thế hệ 13 trở lên có khả năng chống nước, nhưng không ai đem điện thoại đi ngâm nước hay phơi mưa.

Nguy cơ tiềm ẩn khi xe điện lội nước sâu

Dù được bảo vệ tốt, xe điện vẫn không hoàn toàn "miễn nhiễm" trước rủi ro ngập sâu.Một số nguy cơ thường gặp có thể kể đến:Ngắn mạch ở hệ thống điện áp thấp là vấn đề phổ biến. Nước có thể xâm nhập vào các giắc cắm, cảm biến, dây dẫn của hệ thống 12V, khiến xe báo lỗi, dừng hoạt động hoặc chết máy ngay giữa đường.Ăn mòn linh kiện cũng là một rủi ro lâu dài. Khi ngập trong nước bẩn pha lẫn bùn đất, rác thải hoặc nước mặn vùng ven biển, nhiều chi tiết kim loại, giắc nối dễ bị oxy hóa, làm giảm tuổi thọ và độ ổn định của xe.Pin điện áp cao tuy có khả năng chống nước, nhưng nếu xe thường xuyên bị ngập hoặc va đập khi đi trong vùng ngập, lớp vỏ bảo vệ có thể hư hại. Trong trường hợp nghiêm trọng, nước rò rỉ vào pin có thể dẫn đến hiện tượng quá nhiệt, cháy nổ.

Ngoài ra, xe điện cũng đối mặt với những hư hỏng quen thuộc giống xe xăng, chẳng hạn như hệ thống phanh giảm hiệu quả do bị nước ngập, dầu mỡ bôi trơn ở hệ thống treo bị rửa trôi. Người ngồi trong xe, nếu xe chết máy giữa dòng nước mạnh, có nguy cơ bị mắc kẹt trong tình huống nguy hiểm.

So sánh xe điện và xe xăng khi đi qua đường ngập

Ở xe xăng hay diesel, thủy kích là nỗi ám ảnh lớn nhất. Chỉ cần một ít nước lọt vào buồng đốt thông qua ống hút gió, động cơ có thể gãy tay biên, cong piston. Chi phí sửa chữa cho sự cố này thường rất cao.Trong khi đó, xe điện không gặp rủi ro thủy kích. Song, điểm yếu của xe điện nằm ở sự nhạy cảm với hệ thống điện tử. Nếu nước ngập kéo dài, khả năng ảnh hưởng đến pin và các mạch điện tử là đáng kể.Có thể nói, ở mức ngập vừa phải (dưới 30 - 40 cm), xe điện thường an toàn hơn xe xăng. Nhưng một khi ngập sâu trên nửa bánh xe, cả hai đều không thể đảm bảo an toàn.

Khuyến nghị cho người dùng xe điện tại Việt Nam

Các chuyên gia đều thống nhất rằng, không nên chủ quan trước những quảng cáo về khả năng lội nước của xe điện. Người lái cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản.Trước tiên, không nên cố đi qua khu vực nước dâng cao quá nửa bánh xe. Đó là mức có thể gây nguy hại cho cả xe điện lẫn xe xăng. Nếu bắt buộc phải đi qua, cần di chuyển chậm rãi, tránh tăng ga đột ngột.

Sau khi vượt qua đoạn ngập, xe điện nên được đưa đến xưởng dịch vụ để kiểm tra hệ thống điện, phanh và gầm xe. Nước có thể gây hư hỏng từ từ nếu không được phát hiện sớm.Tuyệt đối tránh để xe đỗ lâu trong vùng ngập. Nước thẩm thấu chậm cũng có thể phá hỏng nội thất, ghế ngồi, thảm sàn và hệ thống dây dẫn. Đặc biệt, tại khu vực ven biển, nước lẫn muối càng làm tăng tốc độ ăn mòn.Ngoài ra, khi lựa chọn xe, người tiêu dùng nên tìm hiểu kỹ thông số chống nước được công bố bởi nhà sản xuất, từ đó có quyết định phù hợp với điều kiện sử dụng.