Trước lộ trình cấm xe máy xăng vào năm 2026, Hà Nội đang gấp rút đầu tư vào hạ tầng giao thông sạch. Trạm sạc, đổi pin, xe buýt điện và metro sẽ là nền tảng thay đổi thói quen đi lại của người dân Thủ đô. Tại tọa đàm "Quyết liệt bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân Thủ đô" diễn ra chiều 15/7, lãnh đạo TP Hà Nội khẳng định việc loại bỏ phương tiện chạy xăng dầu là xu thế không thể đảo ngược. Bắt đầu từ tháng 7/2026, xe máy xăng sẽ bị cấm lưu thông trong khu vực vành đai 1, và thành phố đang xây dựng lộ trình hỗ trợ người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh.

Hà Nội sẽ hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, thành phố đang nghiên cứu các chính sách hỗ trợ phù hợp nhất cho người dân sinh sống trong khu vực vành đai 1 - nơi sẽ áp dụng lệnh cấm xe máy xăng đầu tiên từ tháng 7/2026.Thành phố sẽ kêu gọi các hãng xe đưa ra mức giá ưu đãi cho phương tiện điện, đồng thời kiến nghị trung ương tiếp tục miễn, giảm lệ phí trước bạ và đăng ký xe điện.

Ngoài ra, việc xây dựng hệ thống trạm sạc và trạm đổi pin cũng đang được chuẩn hóa, đảm bảo yêu cầu về phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn.Các trạm đổi pin sẽ có sự tham gia của nhiều thương hiệu xe điện, giúp người dân thuận tiện hơn khi chuyển đổi phương tiện, đồng thời giảm chi phí vận hành và tăng độ phủ sóng của hạ tầng sạc điện.

Mở rộng hệ thống giao thông công cộng bằng xe điện

Song song với việc hạn chế phương tiện cá nhân chạy xăng dầu, Hà Nội sẽ thúc đẩy phát triển hệ thống giao thông công cộng bằng điện. Toàn bộ xe buýt, taxi và xe trung chuyển từ 4 đến 16 chỗ hoạt động trong vành đai 1 sẽ được chuyển đổi sang điện.Thành phố cũng đẩy nhanh tiến độ triển khai các tuyến đường sắt đô thị nhằm đáp ứng nhu cầu di chuyển của người dân khi phương tiện cá nhân bị hạn chế. Đây được xem là giải pháp bền vững giúp thay đổi thói quen di chuyển và giảm áp lực lên môi trường đô thị.

Lộ trình cấm xe máy xăng mở rộng theo từng giai đoạn

Theo chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 12/7, lệnh cấm xe máy xăng tại Hà Nội sẽ được triển khai theo lộ trình: từ ngày 1/7/2026 cấm trong vành đai 1, từ năm 2028 mở rộng ra vành đai 2 và đến năm 2030 sẽ bao phủ vành đai 3. Đồng thời, ô tô chạy xăng dầu cũng sẽ bị hạn chế dần theo hướng tương tự.Hiện nay, Hà Nội có khoảng 6,9 triệu xe máy, riêng khu vực vành đai 1 chiếm khoảng 450.000 chiếc, với khoảng 600.000 dân cư sinh sống. Các nghiên cứu cho thấy xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch chiếm đến 60% nguyên nhân gây ô nhiễm không khí tại Thủ đô.Trong số đó, khoảng 70% phương tiện là xe cũ, khó kiểm soát lượng khí thải.TP Hà Nội cũng đang xây dựng lộ trình kiểm chuẩn khí thải đối với xe máy, dự kiến áp dụng từ ngày 1/7/2027 như một bước trung gian trước khi tiến hành cấm hoàn toàn.

Bài học từ quốc tế và bản tin dự báo ô nhiễm

Tại tọa đàm, ông Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam - đã chia sẻ các kinh nghiệm quốc tế từ Bắc Kinh, Jakarta và nhiều thành phố châu Âu. Các đô thị này đều đồng loạt triển khai các chính sách cấm xe xăng dầu kết hợp khuyến khích sử dụng phương tiện sạch, đồng thời đầu tư lớn cho giao thông công cộng.Từ những mô hình này, ông Tùng kiến nghị Hà Nội cần có chính sách hỗ trợ toàn diện, chú trọng vào an toàn vận hành, hạ tầng sạc pin và tăng năng lực vận tải hành khách công cộng trước khi cấm xe máy xăng để đảm bảo hiệu quả thực thi.Cùng với đó, ông Hoàng Văn Thức - Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ NN&MT) - thông tin thêm rằng Bộ đang xây dựng một hệ thống dự báo ô nhiễm không khí tương tự như bản tin thời tiết. Khi hoàn thiện, người dân có thể theo dõi tình hình chất lượng không khí hằng ngày, đồng thời đây cũng sẽ là công cụ giúp cơ quan quản lý đưa ra các chính sách điều hành phù hợp hơn với thực tế môi trường đô thị.